Η ζωή δεν μετριέται από τον αριθμό των αναπνοών μας, αλλά από τις στιγμές που μας έκοψαν την ανάσα (George Carlin)


Αγαπώ τη Θάλασσα

Αγαπώ τη Θάλασσα.
Γιατί ξεκινάει με το θήτα των θέλω μου. Γιατί είναι ανοιχτή σαν τα άλφα που την απλώνουν. Γιατί το λάμδα της καμπυλώνει τη γλώσσα μου σε κύμα που σπάει μαλακά στο φράγμα των δοντιών μου. Γιατί τα σίγμα της μου χαϊδεύουν τ’ αφτιά σαν το φλοίσβο της σ’ έρημη παραλία.

Τετάρτη 8 Ιουνίου 2011

Απ' την ανάποδη

Κοιτάχτηκε στον καθρέφτη κι είδε ότι είχε βάλει τα ρούχα απ’ την ανάποδη. Όχι το μπρος πίσω, αλλά το μέσα έξω. Δεν είχε νιώσει τη διαφορά στο δέρμα. Αυτό είχε χάσει από καιρό την ευαισθησία του.
—Κι αν γύριζα και το δέρμα μου ανάποδα; αναρωτήθηκε. Από μέσα μου ανατριχιάζω τόσο εύκολα. Θαρρείς και οι απολήξεις των νεύρων έχουν με μια περίεργη στρέβλωση στραφεί προς τα μέσα.
Σήκωσε το δεξί χέρι να φτιάξει τα μαλλιά κι ο καθρέφτης ανταπέδωσε την κίνηση με το αριστερό. Η χειρονομία έμεινε μετέωρη και το βλέμμα ακίνητο, μάλλον απλανές —αν και πολύ θα ήθελε να περιπλανηθεί, ίσως ακόμα και να πλανηθεί. Κυρίως αυτό: να πλανηθεί.
Τον τελευταίο καιρό βλέπει στόματα ν’ ανοιγοκλείνουν, αλλά τα αφτιά μέσα της εισπράττουν άλλες λέξεις. Σαν να παρακολουθεί μια άσχημα μεταγλωττισμένη ταινία. Μόνο που έχει διαρκώς την αίσθηση ότι οι λέξεις που μέσα της ακούει είναι στην πραγματικότητα αυτές που εννοούν τα κινούμενα, άτολμα ή πλανερά, στόματα. Οι λέξεις που κουβαλάνε την αλήθεια που τα στόματα προσπαθούν να κρύψουν.
Γι’ αυτό κι εκείνη τελευταία δεν πολυανοίγει το στόμα. Δεν θέλει να κρύψει την αλήθεια της, αλλά να την προφυλάξει από τη στρέβλωση. Φοβάται μη διαλέξει λάθος λέξεις. Αλλά και ανησυχεί μήπως ντυθούν οι λέξεις της με ξένα φορέματα.
Στα πρώτα βασικά μαθήματα γλωσσολογίας είχε μάθει ότι το γλωσσικό σημείο (λέξη) αποτελείται από το σημαίνον (ήχος ή εικόνα της λέξης) και το σημαινόμενο (η εκφραζόμενη από τη λέξη έννοια, το περιεχόμενό της). Και ενώ το σημαίνον παραμένει σχετικά σταθερό —τουλάχιστον στον συγχρονικό άξονα—, το σημαινόμενο της λέξης παραλλάσσει από ομιλητή σε ομιλητή. Ακόμη και από τον ίδιο ομιλητή ανάλογα με τη χρονική συγκυρία ή και τον ακροατή του. Αυτό το έλλειμμα απόλυτης και σταθερής αντιστοιχίας ανάμεσα στη μορφή και το περιεχόμενο των λέξεων την προβλημάτιζε πάντα.
—Οι λέξεις δεν είναι φωτογραφίες! σκέφτηκε. Τι κρίμα που δεν μπορούμε —ακόμα;— να φωτογραφίζουμε τα πάντα…
Οι μέρες είναι κρίσιμες και πρέπει πια όλοι μας να μιλήσουμε. Όχι να κραυγάσουμε! Να κοιταχτούμε στα μάτια και να μιλήσουμε. Με αποφασιστικότητα και αξιοπρέπεια. Να μιλήσουμε όμως με ειλικρίνεια και περίσκεψη. Οι λέξεις σε τέτοιες στιγμές δεν είναι ἔπεα πτερόεντα. Έχουν συνέπειες. Και πρέπει να τις έχουμε ζυγίσει καλά. Να είμαστε βέβαιοι ότι μπορούμε να τις αντιμετωπίσουμε. Χωρίς υπεκφυγές. Χωρίς απόσειση ευθυνών.
—Αχ! να μπορούσα να γύριζα και τις λέξεις από την ανάποδη, το μέσα έξω…



Και να, αδελφέ μου (Γιάννης Ρίτσος, Χρήστος Λεοντής, Νίκος Ξυλούρης)

10 σχόλια:

  1. Πολύ μου άρεσαν οι σκέψεις σου Υπατία. Και αυτές που φαίνονται μέσα από τις λέξεις που διάλεξες για να τις γράψεις και αυτές που δεν φαίνονται μέσα από τις ίδιες λέξεις.

    Το σημαίνον και το σημαινόμενο και όλη η διαδικασία της αντίληψης του λόγου.. τόσο δίσβατα στενά και εμπλεκόμενα άπειρα μονοπάτια, αλλά κυρίως τόσο μοναδικά διαφορετικά στο νου του καθενός!

    Ξεχώρισα όμως αυτό που είπες.. "να κοιταχτούμε στα μάτια και να μιλησουμε", με ό,τι αυτό σημαίνει κυριολεκτικά και μεταφορικά, να ανοίξουμε την ψυχή μας ώστε να δούμε, κατάματα και ν' αντιληφθούμε ην αλήθεια των πραγμάτων και έτσι να επικοινωνήσουμε πραγματικά!

    Καλό βραδάκι:)
    Σε φιλώ

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Ίσως (σχεδόν σίγουρα) το πιο ισορροπημένο, αληθινό, ανθρώπινο κείμενο (όχι ποστ!) που διάβασα τον τελευταίο καιρό...
    Αξιοπρέπεια, ειλικρίνεια, αποφασιστικότητα, περίσκεψη.
    Υπατία μου, τα σέβη μου!


    πι ες
    λόγω τεχνικών προβλημάτων θα με βρίσκεις εδώ http://lympiap.blogspot.com/

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Γι’ αυτό κι εκείνη τελευταία δεν πολυανοίγει το στόμα. Δεν θέλει να κρύψει την αλήθεια της, αλλά να την προφυλάξει από τη στρέβλωση. Φοβάται μη διαλέξει λάθος λέξεις. Αλλά και ανησυχεί μήπως ντυθούν οι λέξεις της με ξένα φορέματα.


    Αυτό που γράφεις μπορεί να χαρακτηριστεί ειλικρίνεια,αποφασιστικότητα,περίσκεψη,ειλικρίνεια,ατολμία,φόβος,δειλία,υπολογισμός ,ήδη έχει παρεξηγηθεί.
    Πες λοιπόν την αλήθεια σου και ας παρεξηγηθεί ,ας στρεβλωθεί, αν είναι πραγματική αλήθεια θα δικαιωθεί.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Aγαπημένη Υπατιοτάτη (οχι αυτές τις λέξεις δεν φοβάμαι τις πω έρχονται απο τόσο μέσα ....)
    πρώτα να σου δηλώσω το χαρούμενο σκίρτημα του μέσα μόλις είδα ανάρτησή σου !

    Ύστερα να σου πώ ευχαριστώ που εξέφρασες και το δικό μου μέσα τόσο καλά :
    "Γι’ αυτό κι εκείνη τελευταία δεν πολυανοίγει το στόμα. Δεν θέλει να κρύψει την αλήθεια της, αλλά να την προφυλάξει από τη στρέβλωση. Φοβάται μη διαλέξει λάθος λέξεις. Αλλά και ανησυχεί μήπως ντυθούν οι λέξεις της με ξένα φορέματα."

    και τελικά να συμφωνήσω και με τον Αστερισμό και να προσθέσω πως
    αν δεν ακούσουμε τον ήχο της φωνής μας δεν θα είμαστε ίσως ούτε εμείς σίγουροι για το τι λέει....
    Έχω διαπιστώσει πολλές φορές οτι προσπαθώντας να αρθρώσω λόγο ξεκαθαρίζει και η σκέψη....

    (Θα επανέλθω όμως γιατί οι συνθήκες με τραβάνε και δεν είμαι ούτε θέλω να είμαι γρήγορη ειδικά τέτοιες ώρες....)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Άστρια,
    Είναι οι σκέψεις πριν αρθρωθεί ο λόγος, ειδικά ο γραπτός. Βλέπεις στον προφορικό λόγο μπορώ να συμπληρώσω το γλωσσικό μου έλλειμμα μ' ένα βλέμμα, μια χειρονομία, ακόμα και με λεκτικές επεξηγήσεις. Ο γραπτός όμως λόγος είναι "κείμενο". Κείτεται. Μόνος, αδιευκρίνιστος, ανυπεράσπιστος.
    Ωστόσο, ναι. Στόχος είναι να κοιταχτούμε στα μάτια και να μιλήσουμε. Και για μας και για τα πράγματα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Λένα μου,
    Αληθινή στις προθέσεις μου, ανθρώπινη στην αγωνία μου, ναι. Η ισορροπία έντονα αμφισβητείται :)
    Ψηλαφητά προσπαθώ να στοχαστώ στους δύσκολους καιρούς μας.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Κένταυρε, καλέ μου φίλε,
    Αυτό που γράφω μόνο από αποφασιστικότητα δεν χαρακτηρίζεται. Όλες οι άλλες ιδιότητες που αναφέρεις του ταιριάζουν απόλυτα, και μάλιστα χωρίς να έχει παρεξηγηθεί!
    Ωστόσο, θα επιχειρήσω ν' ανταποκριθώ στην πρό(σ)κλησή σου με την επόμενη ανάρτηση που θα δείξει και την πηγή του δισταγμού μου. Θα πω την αλήθεια μου, όχι γιατί επιδιώκω τη δικαίωσή της, αλλά επειδή θέλω να τη μοιραστώ. Αν και ξέρω ότι πολύ λίγοι θα είναι αυτοί που θα θελήσουν να κεραστούν ένα κομματάκι της.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ξωτικούλι ταξιδιάρικο,
    Ανάμεσα σε γραπτά εκθέσεων, λογοτεχνίας, αρχαίων και λατινικών έκανα βουβά μυστικά ταξίδια σε κανάλια, πέρασα γέφυρες, έγερνα το κεφάλι για να ισιώσω στενά σπίτια (τύφλα να 'χει ο πύργος της Πίζας) και ανέπνευσα πολιτισμό της καθημερινότητας :)
    Τώρα πια μπορώ να συγκεντρωθώ στην προσπάθεια να καλμάρω τις σκέψεις που χτυπιούνται σαν τρομαγμένα πουλιά στα τοιχώματα του εγκεφάλου μου.
    Πρόσφατα διαπίστωσα ακόμη μια φορά το πόσο θεραπευτικά μπορεί να λειτουργήσει η επίπονη διαδικασία της μεταφοράς των συναισθημάτων στο γλωσσικό περιβάλλον. Το ίδιο ισχύει και για τη μεταφορά των σκέψεων, ειδικά για τον έλεγχο της ορθότητάς τους. Επομένως, έχεις δίκιο να συμφωνείς με τον Αστερισμό, που κοφτά και τσεκουράτα προ(σ)καλεί ;)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Επανήλθα ,κυρίως για να απολαύσω την αίσθηση ταύτισης ,τι εύστοχα που τα είπες και στην Άστρια για τον γραπτό λόγο ,μόνο να συμπληρώσω πως ο δικός σου πάντα "κείτεται" υπερήφανος,γενναία πεσών υπέρ αληθείας !!

    Πόσο ζήλεψα τον τρόπο που περιέγραψες τις σκέψεις "που χτυπιούνται σαν τρομαγμένα πουλιά στα τοιχώματα του εγκεφάλου μου."
    Εγώ φαίνεται πως έχω μείνει πολύ καιρό τελευταίως στην...κουζίνα και είπα πως το μυαλό μου είναι σαν πυχτός χυλός που βράζει....
    χαχα !!
    Υπατιούλα μου καράβι σε τρικυμία οι ψυχές και οι σκέψεις μας αυτόν τον καιρό ,κι εγώ μόνο απο μια περίεργη αίσθηση καθήκοντος ξεμυτάω και μιλάω και για την αίσθηση πως κρατώ κάποια χέρια .

    (για τις φωτογραφίες θα σε στεναχωρήσω αλλά...δυστυχώς ούτε εκεί είναι απλά τα πράγματα ....αλλά θα το αναλύσουμε άλλη φορά. Κατάλαβα καλά τι ήθελες να πείς βέβαια μη φοβάσαι χαχα)

    Περιμένω με λαχτάρα σου ομολογώ ....

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ξωτικό μου,
    Όταν κάποιος δημιουργεί, οπουδήποτε, δεν υπάρχει περίπτωση να χυλώνει το μυαλό του ;)
    Για τις φωτογραφίες έχεις δίκιο. Σε σκεφτόμουν την ώρα που το έγραφα. Κοντοστάθηκα συνειδητοποιώντας πόσο παραπλανητική μπορεί να γίνει μια φωτογραφία και πόσο καθορίζεται το αποτέλεσμά της από το μάτι του φωτογράφου. Ήταν όμως ο πιο εύκαιρος τρόπος να εκφράσω τον προβληματισμό μου.
    (Ανοίγω παρένθεση: Θα σου εξομολογηθώ και κάτι ακόμη, φαινομενικά άσχετο. Χάρη σε σένα έχω μάθει πολλά πράγματα. Τι σημαίνει δημουργικότητα και τι συνεπής και συνειδητή αισιοδοξία, κυρίως, αλλά και πολλά άλλα που αφήνω κατά μέρος για να μη σε κάνω να κοκκινίσεις. Έξυπνο κορίτσι είσαι και καταλαβαίνεις...
    Ανάμεσα σ' αυτά -πέρα από τη διαφορά του μπούφου από την κουκουβάγια ;)-, αναζήτησα και προσπάθησα να καταλάβω τον όρο cadenza! Σε πληροφορώ ότι η λέξη με τριβελίζει καιρό τώρα... Κλείνω την παρένθεση)
    Φοβάμαι ότι η επόμενη ανάρτηση θα είναι μακροσκελής...

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...