Η ζωή δεν μετριέται από τον αριθμό των αναπνοών μας, αλλά από τις στιγμές που μας έκοψαν την ανάσα (George Carlin)


Αγαπώ τη Θάλασσα

Αγαπώ τη Θάλασσα.
Γιατί ξεκινάει με το θήτα των θέλω μου. Γιατί είναι ανοιχτή σαν τα άλφα που την απλώνουν. Γιατί το λάμδα της καμπυλώνει τη γλώσσα μου σε κύμα που σπάει μαλακά στο φράγμα των δοντιών μου. Γιατί τα σίγμα της μου χαϊδεύουν τ’ αφτιά σαν το φλοίσβο της σ’ έρημη παραλία.

Τετάρτη 31 Αυγούστου 2011

Παιχνίδια... χρωστούμενα

Αρκετοί, πριν την ανάγνωση αυτού του σημειώματος, ίσως αναρωτηθούν γιατί έχει την ετικέτα «Παιδεία». Να θυμίσω όμως ότι το παιδί δεν έδωσε την ετυμολογική του ρίζα μόνο στην παιδεία αλλά και στο παιχνίδι. (Για το παίδεμα θα μιλήσουμε ίσως άλλη φορά!)
Το παιχνίδι λοιπόν πολύ νωρίς συνδέθηκε με την απόκτηση των πρώτων δεξιοτήτων, εμπειριών και γνώσεων του ανθρώπου. Εξάλλου και τα υπόλοιπα όντα της φύσης παίζοντας μαθαίνουν να εξασφαλίζουν την τροφή τους και να επιβιώνουν. Ο άνθρωπος με το παιχνίδι προετοιμάζεται για τη ζωή και τις απαιτήσεις της. Αναπτύσσει και καλλιεργεί σωματικές, ψυχικές, πνευματικές και κοινωνικές ικανότητες που θα αξιοποιήσει στη μετέπειτα πορεία του. Η παιδαγωγική σημασία του παιχνιδιού στα νεότερα χρόνια άρχισε δειλά-δειλά να διερευνάται και ν’ αναγνωρίζεται από το 18ο και το 19ο αιώνα. Να αναφέρω χαρακτηριστικά ότι θεωρήθηκε πολύ προχωρημένο για τα ελληνικά δεδομένα της εποχής το θέμα της διδακτορικής διατριβής του Γ. Βιζυηνού, που τυπώθηκε στη Λειψία: Das Kinderspiel in Bezug auf Psychologie und Paedagogik («Το παιδικό παιχνίδι υπό έποψη ψυχολογική και παιδαγωγική»).
Θα ήθελα να κάνω παρενθετικά και μια σύντομη παρατήρηση. Τα περισσότερα αθλήματα προέκυψαν ως εξέλιξη των πολεμικών δραστηριοτήτων του ανθρώπου σε καιρό ειρήνης, συντελώντας ταυτόχρονα στην ψυχική και σωματική του προετοιμασία για την πιθανή ενεργοποίησή τους σε μελλοντικές μάχες. Γι’ αυτό και ορθά ονομάζουμε τα μεν αθλήματα «αγωνίσματα», τις δε αθλητικές συναντήσεις «αγώνες» —που εμπεριέχουν και τον αγώνα και την αγωνία μιας μάχης. Είναι ευφημισμός, κατά κάποιο τρόπο, το να ονομάζει κανείς έναν ποδοσφαιρικό αγώνα «παιχνίδι», όπως δεν είναι ακριβής και η απόδοση των Ολυμπιακών αγώνων με το Olympic games ή το Jeux Olympiques!
Τα παιχνίδια, για τα οποία θέλω να μιλήσω, πρόσφεραν —και μπορούν να προσφέρουν ακόμη— την τόσο απαραίτητη για τα παιδιά σωματική κίνηση, όσο και τα στοιχεία της ευκινησίας, της ταχύτητας, της ανάπτυξης γρήγορων ανακλαστικών, της ομαδικότητας, της αλληλεγγύης και, βέβαια, της άμιλλας.
Υπήρξαν, φαίνεται, αρκετά παιχνίδια που αξιοποιούσαν το μαντίλι. Σ’ ένα από αυτά τα κοριτσάκια, καθισμένα κυκλικά καταγής με το πρόσωπο προς το κέντρο του κύκλου, έπρεπε να έχουν τον νου τους σ’ ένα κοριτσάκι που χοροπηδούσε γύρω-γύρω έξω από τον κύκλο, στις πλάτες τους. Αυτό το κοριτσάκι κρατούσε ένα μαντίλι, που έπρεπε να το αφήσει μυστικά πίσω από κάποιο από τα καθισμένα. Το καθισμένο, που έπαιρνε γρήγορα είδηση το μαντίλι πίσω του, έπρεπε να το πάρει, να σηκωθεί και να κυνηγήσει το όρθιο πριν εκείνο προλάβει να καθίσει στη θέση του. Δεν θυμάμαι ακριβώς όλους τους κανόνες αυτού του παιχνιδιού, που δεν το έπαιζα και πολύ, γιατί η παρέα μου ήταν τότε μεικτή και επιπλέον δεν πρόσφερε δράση και ένταση επαρκή να εκτονώσει τη ζωηράδα μας.
Εμείς προτιμούσαμε ένα άλλο παιχνίδι με μαντίλι. Χωριζόμασταν σε δυο ομάδες, παρατασσόμασταν η μία απέναντι στην άλλη σε αρκετή απόσταση και ορίζαμε κάποιον ουδέτερο να κρατάει το μαντίλι στη μέση αυτής της απόστασης. Αυτός ο ουδέτερος ήταν συνήθως ή κάποιος που αναγνώριζε τη βραδύτητά του ή κάποιος μεγάλος που δεν άντεχε άλλο τα επίμονα παρακάλια μας. Η κάθε ομάδα με μυστική συνεννόηση όριζε έναν αριθμό για κάθε μέλος της. Σκοπός του παιχνιδιού ήταν το κάθε παιδί, όταν άκουγε τον ουδέτερο να καλεί τον αριθμό του, να σπεύσει να πάρει το μαντίλι από το χέρι του και να το φέρει στην ομάδα του πριν ο αντίπαλος με τον αντίστοιχο αριθμό προλάβει να τον ακουμπήσει. Αν το κατάφερνε, το ηττημένο αντίπαλο παιδί έπρεπε να περάσει σ’ αυτή την ομάδα ως αιχμάλωτος και αντίστροφα. Μπορείτε να φανταστείτε πόσους κανόνες θεσπίζαμε ώστε να είναι δίκαιη η μοιρασιά όταν επέλεγε ο αρχηγός της κάθε ομάδας τα μέλη της. Γιατί η επιτυχία δεν εξαρτιόταν μόνο από την ταχύτητα. Μπορείτε επίσης να φανταστείτε με πόση εμβρίθεια γίνονταν οι μυστικές συσκέψεις για την ανάθεση των αριθμών, καθώς προσπαθούσαμε να μαντέψουμε ποιον αριθμό είχε ποιος από τους αντιπάλους!
Το μαντίλι
Στην Αλεξάνδρεια, εκείνο το μακρινό καιρό των παιδικών μου χρόνων τα «μήλα» δεν ήταν γνωστά. Εγώ τουλάχιστον τα γνώρισα και τα έπαιξα για πρώτη φορά εδώ, στην Ελλάδα. Το αντίστοιχο παιχνίδι, που συνάρπαζε όχι μόνο τα μικρά παιδιά αλλά μέχρι και τους μεγάλους εφήβους, ήταν το «γερμανικό». Παιζόταν με μεγάλη και βαριά μπάλα, ας πούμε ποδοσφαιρική. Τα παιδιά χωρίζονταν σε δυο ομάδες με μια γραμμή ανάμεσά τους. Κάθε ομάδα επέλεγε έναν παίκτη που έπαιρνε θέση πίσω από την αντίπαλη ομάδα, σε χώρο που οριζόταν κι αυτός με γραμμή. Και άρχιζαν οι ρίψεις και τα χτυπήματα. Η διαφορά αυτού του παιχνιδιού από τα «μήλα» ήταν ότι σ’ αυτό έριχναν τη μπάλα και χτυπούσαν όλοι οι παίκτες όλους τους αντιπάλους, εκτός βέβαια από τους δύο μοναχικούς. Αν θυμηθείτε πώς ήταν κατασκευασμένες οι μπάλες του ποδοσφαίρου στις αρχές της δεκαετίας του ’60, μπορείτε να καταλάβετε τα «παράσημα» από γρατζουνιές και μελανιές που κουβαλούσαμε με καμάρι μετά από κάθε συνάντηση. Μπορείτε επίσης να κατανοήσετε πόσο εύκολα μας έπαιρνε ο ύπνος, όταν οι γονείς μας κατάφερναν να μας μαζέψουν για το σπίτι!
Το γερμανικό
Κανονικά αυτή η ανάρτηση έπρεπε να γίνει στην αρχή του καλοκαιριού ή ακόμη και την άνοιξη, για να έχει κάποια στοιχειώδη επικαιρότητα. Αλλά… τέλος πάντων. Ξεμύτισε τώρα ένα ξωτικό και μου γαργάλησε τα χέρια. Μπορούσα ν’ αντισταθώ; Μπορούσα; Ε;

13 σχόλια:

  1. Είσαι σπουδαία! τι μας θυμίζεις τώρα;
    Συνέχισε με ότι παιχνίδι θυμάσαι γιατί μόνο στα γραπτά θα μείνουν τώρα πια.
    Το μαντήλι που περιγράφεις το παίζαμε επανειλημμένα. Μου άρεσε πολύ γιατί είχε δραστηριότητα και ζωντάνια.
    Κράτησε το ποστ όσο μπορείς να παίξουμε σκυταλοδρομία, να ξεφύγουμε έστω έτσι.
    Παίρνω την σκυτάλη:-)

    Εξαιρετικό θέμα η ανάλυση του παιχνιδιού σαν δραστηριότητα.

    Όμορφη μουσική υπόκρουση!!!
    Φιλιά θαλασσένια.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Τι ωραία χρόνια! Ξέγνοιαστα...
    Γέμιζε η σαγιονάρα σκόνη απ'τις αλάνες απ'τους χωμάτινους δρόμους της γειτονιάς!
    Φωνές παιδικές που ξεχύνονταν απο νωρίς το απόγευμα έως αργά πολύ αργά το βράδυ!
    Δεν υπήρχε φόβος τότε, όλα ήσαν ελεύθερα και τα παιδιά χαίρονταν ελεύθερα τα παιχνίδια με δράση που θυμήθηκες!
    Η Κάρυ διέπρεπε τότε στο κουτσό και στο λάστιχο!(καθαρά κοριτσίστικα παιχνίδια).
    Αλλά και στα γκαζάκια είχε πολύ καλές επιδόσεις(παιχνίδι αγορίστικο)
    Για να θυμηθώ την σειρά τους:
    Mε τον Γαλατά χτυπούσες το Μπάζο, το παράμπαζο και έπαιρνες όλα τα υπόλοιπα πολύχρωμα γκαζάκια!
    Το δύσκολο ήταν όταν σου χτυπούσαν το παράμπαζο και έμενες αμανάτι με το Μπάζο! χαχαχαχχαχαχαχχαχα!
    Πόσο πολύ άλλαξαν οι καιροί Υπατία μου, πόσο διαφορετικά μεγαλώσαμε εμείς και πόσο ασφυκτικά μεγαλώνουν σήμερα τα παιδιά μας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Ωραίαααα μπράβο μουυυυ τα'θελα και τα'παθααα !!!!!
    Ωραία ξεκινήσαμε το μήνα με ...πρωτοβρόχια .....

    Ε λοιπόν εντάξει .Τέλος τα ..ζουμιά αρχίζει η μελέτη ,άει στο καλό ! στο κάτω κάτω
    ποτέ δεν είναι αργά !!!

    Τι να σου κάνει ένα ευχαριστώ....


    Kαλό μήνα Υπατιούλι μου

    ΥΓ. καλέ κυρία αυτό με τα μήλα ... δεν το κατάλαβα καλά ,μάλλον χρειάζομαι...ιδιαίτερα η ανεπίδεκτη

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. προς ξωτικό

    καλά τα μήλα δεν ξέρεις κι εσύ?
    Καλημέρα βρε κορίτσια, μου φτιάξατε το κέφι έστω και με δόση μελαγχολίας.
    Πάω κι έρχομαι....χαχα.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. Θαλασσένια μου,
    Όλοι οι έπαινοι για την ιδέα ανήκουν στο αγαπημένο μας Ξωτικό! Εγώ απλώς προσπάθησα να ικανοποιήσω ένα αίτημά της από σχόλιο σε προηγούμενη ανάρτηση (βλέπε Ιλαρά και κουρτίνα).
    Μπορεί να μην κρατήσω και πολύ την ανάρτηση, αλλά κατά πάσα πιθανότητα θα έχει συνέχειες! Τώρα που μου πρόσφεραν θέμα σερβιρισμένο στο πιάτο, σιγά μην το αφήσω ;)
    Είπες ότι θα πάρεις τη σκυτάλη, αλλά φαίνεται πως τα παιχνίδια εσύ τα κρύβεις πίσω από την κάσια ;)
    Θα περάσω κι από την @υλή σου οσονούπω ν' απολαύσω χρώματα και να ζηλέψω!
    Φιλιά αλεξανδρινά -και λίγο γερμανικά :):)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Κάρυ μου,
    Μοιραζόμαστε κοινές εμπειρίες κι αναμνήσεις. Μόνο ο χώρος αλλάζει. Την ελεύθερη κίνηση σε ανοιχτούς χώρους και την επαφή με το χώμα τα βίωσα στην ΑΕΕΑ (Αθλητική Ένωση Ελλήνων Αλεξανδρείας). Όταν ήρθαμε στην Ελλάδα, πρόλαβα τις εικόνες που περιγράφεις, αλλά μένοντας σε διαμέρισμα και μαθημένη αλλιώς η μητέρα φοβόταν να μας αφήσει, τον μικρότερο αδελφό μου και μένα, να παίξουμε στη μοναδική αλάνα που είχε απομείνει στη γειτονιά, όπου άλλωστε έπαιζαν μπάλα μόνο μεγάλα αγόρια :(
    Για τα γκαζάκια, επιφυλάσσομαι. Να ξέρεις μόνο ότι εσύ μου πέταξες το δόλωμα που τσίμπησα για να συνεχίσω με την ίδια θεματολογία και σε επόμενες αναρτήσεις!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ξωτικούλι,
    Μήπως οι βρύσες σου χρειάζονται αλλαγή στο λαστιχάκι; Πολύ εύκολα τρέχουν, βρε παιδάκι μου!
    Άσε που με μπέρδεψες... Μιλάς για πρωτοβρόχια, έλειψες και κάνα δυο μέρες και είπα ...μπα, πάλι κάπου τριγυρνά το Ξωτικό μας και βράχηκε πριν από μας!
    Δεν μπορείς, κυρία μου, από τη μια να μας προσφέρεις μπούφους -έστω, κουκουβάγιες-, να μας γεμίζεις αράχνες, να μας ξεδιπλώνεις χρυσές ακρογιαλιές και... και... και... και, από την άλλη, να μην μπορούμε κι εμείς ν' ανεμίσουμε ένα μαντιλάκι!
    Όσο για τα "μήλα", ε τι να πω; Ρώτησε και συ κάτι το παιδί... δεν είναι ντροπή!
    Αν και... -αυτό το λέω και στη Θαλασσένια-, τελευταία κυκλοφορεί και εμπλουτισμένη εκδοχή τους με καρπούζια και μπανάνες και δεν ξέρω τι άλλο! Δεν αστιεύομαι! Παρακολουθούσα τα μικρά ανιψάκια μου να παίζουν και τα 'χασα.
    Φιλάκια σκονισμένα!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Αχ! Ναιιιιιιιιιιιιιιιιι!
    Τι μου θύμισες!!!
    1.Το μαντήλι το έπαιξα πολύ:
    "Αλάτι ψιλό, αλάτι χοντρό, έχασα τη μάνα που και πάω να τη βρω"...αυτό τραγουδούσαμε καθώς γυρίζαμε γύρω-γύρω με το μαντήλι!!!
    2.Παίζαμε το ρολόι:
    -Τι ώρα είναι;
    -Ένα βήμα μπροστά ή δυο βήματα πίσω...μέχρι κάνοντας άλματα φτάναμε στη μάνα!!!
    3.Η μικρή Ελένη κάθεται και κλαίει...κλπ κλπ!(αυτό στο δημοτικό στη Κωνσταντινούπολη!)αχ!
    4.Παίξουμε μήλα με τ' αγόρια και γερμανικό και στακ-α-μαν...και και!!!
    Τώρα εμείς οι "μεγάλοι", πολλές φορές παίζουμε μεταξύ μας, στη μπλογκογειτονιά και αυτό το επικροτώ... μας κρατάει παιδιά!!!

    ΑΦΦΦΦΦΦΦΦΦΦΦΦΦΦΦιλάκια! (το δικό μου παιχνιδάκι!)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ωραία ξεκίνησαμε το φθινόπωρο με γαργαλητά και παιχνίδια:-)
    Μας πήγες πίσω όπως ήταν φυσικό σε χρόνια πολύ όμορφα. Στη γειτονιά μας θυμάμαι κάναμε μεγάλο σαματά και βάζαμε στο παιχνίδι μας και τους μεγάλους. Ερχόντουσαν από τις άλλες γειτονιές για να μας δούνε. Γελάγαμε πολύ δυνατά και οι παππούδες μας έπαιρναν στο
    κυνήγι:-))
    Πόσο αλλάξαμε Υπατία μου, σκέπτομαι συχνά πως το κέφι υπάρχει αλλά με ποιον να μοιραστείς τη διάθεση για παιχνίδι; Καλός ο υπολογιστής αλλά δεν φτάνει..

    Κάποια στιγμή σκεπτόμουν να γράψω για την γειτονιά μου τώρα ίσως το κάνω.. με τσούγκλισες:-)
    Φιλάκια πολλά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Μαγισσούλα, (σήμερα κι αν ταιριάζει το υποκοριστικό!)
    Συμπληρώνεις τον κατάλογο κι αυτός όλο και μακραίνει !
    Έπαιζα κι εγώ το ρολόι και το "στακ-α-μαν", αλλά δεν θυμάμαι πια αν ήταν το ίδιο με τους "κλέφτες κι αστυνόμους" :(
    Η μικρή Ελένη δεν μου πολυάρεσε, γιατί έκλαιγε πολύ ;)
    Μ' αρέσει όμως πολύ το δικό σου παιχνιδάκι!!! Παίζω, λοιπόν!
    ΑΦΦΦΦΦΦΦιλάκια!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Margo,
    Είδες ένα "ξωτικό" γαργάλημα τι μπορεί να προκαλέσει;
    Δεν είναι δυνατόν να ρωτάς εσύ με ποιον να μοιραστείς το κέφι σου για το παιχνίδι! Μα με τα παιδιά, φυσικά!
    Αν σου πω ότι φέτος δεν ευχαριστήθηκα τη θάλασσα, γιατί έλειπαν τ' ανίψια μου; Δεν μπορείς να φανταστείς πόσο παίζω μαζί τους! Ακόμη κι όταν τα πόδοα μου γίνονται τούμπανο από το πρήξιμο και η μέση μου με χτυπάει με σουβλιές διαμαρτυρίας, εγώ παίζω. Κι όταν αυτά βαριούνται, τους μαθαίνω καινούρια (παλιά) παιχνίδια κι ενθουσιάζονται. Οπότε και αγνοώ/αγνοούν τις παρεμβάσεις του αδελφού μου ("Αφήστε πια τη θεία σας! Την πεθάνατε!"), αφού και κείνος τα ίδια κάνει μαζί τους! :)
    Είναι από τα αποτελεσματικότερα βάλσαμα που έχω χρησιμοποιήσει!
    Καθώς περιμένω την ανάρτηση για τη γειτονιά σου,
    Σε φιλώ σταυρωτά, που λέγαμε κάποτε!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. τι καλα να μπορουμε ακομα να χαμογελαμε γλυκα και πονηρα στις αναμνησειςτων παιδικων μας σκανταλιων Στο σχολειο μας εκρυβαν τη μπαλα του βολευ και παιζαμε μανιωδως γερμανικο με μπαλα μπασκετ.. μεγαλος πονος.Ασε τα κατα συρροη στραμπουληγματα και μελανιες με το λαστιχο.Μπορουμε παντως να παραμενουμε παιδια κοντρα στο ρευμα της μιζεριας που καραδοκει

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Καλωσόρισες Λιζέττα!
    Το χρειαζόμαστε οπωσδήποτε αυτό το χαμόγελο. Είναι από τα λίγα αμυντικά όπλα που μας απομένουν. Και μια που δεν μπορούμε να ξαναγίνουμε παιδιά, ας κρατήσουμε τουλάχιστον παιδικά τα χαμόγελά μας!

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...