Η ζωή δεν μετριέται από τον αριθμό των αναπνοών μας, αλλά από τις στιγμές που μας έκοψαν την ανάσα (George Carlin)


Αγαπώ τη Θάλασσα

Αγαπώ τη Θάλασσα.
Γιατί ξεκινάει με το θήτα των θέλω μου. Γιατί είναι ανοιχτή σαν τα άλφα που την απλώνουν. Γιατί το λάμδα της καμπυλώνει τη γλώσσα μου σε κύμα που σπάει μαλακά στο φράγμα των δοντιών μου. Γιατί τα σίγμα της μου χαϊδεύουν τ’ αφτιά σαν το φλοίσβο της σ’ έρημη παραλία.

Δευτέρα 4 Οκτωβρίου 2010

Διώκοντας το διαφορετικό

Διαβάζοντας τον τελευταίο καιρό δημοσιεύματα σχετικά με τις πολιτικές επιλογές του Γάλλου Προέδρου Σαρκοζί που οδήγησαν σε απελάσεις Ρομά από τη χώρα του και τις εντάσεις και τις αντιδράσεις που αυτές προκάλεσαν, σκέφτηκα λιγάκι τη μοίρα αυτών των ανθρώπων.
Η εποχή μας χαρακτηρίζεται από μαζικές μετακινήσεις πληθυσμών, που οφείλονται σε διάφορες αιτίες (φυσικές καταστροφές, πολεμικές συγκρούσεις, πείνα, πολιτικές διώξεις κ.λπ.). Και τώρα, βλέπουμε να εκδηλώνεται μπροστά στα μάτια μας άλλο ένα επεισόδιο διαχωρισμού, απομόνωσης και υποτίμησης. Θέλω να πω, ότι πέρα από τον τρόπο που οι ευρωπαϊκές κυβερνήσεις προσπαθούν ν’ αντιμετωπίσουν την οικονομική κρίση επιρρίπτοντας ευθύνες σε οποιονδήποτε άλλο εκτός από τις ίδιες τους τις πολιτικές (άρα και οικονομικές και κοινωνικές) επιλογές, διακρίνω επιπλέον και μια υφέρπουσα –ή και εμφανώς εκδηλούμενη– τάση εκμετάλλευσης ρατσιστικών ενστίκτων, που επιβιώνουν και αναβιώνουν λόγω της οικονομικής και πολιτικής συγκυρίας.
Στην ανθρώπινη ιστορία πάντα η έννοια του αποδιοπομπαίου τράγου αξιοποιήθηκε σε σκοτεινές εποχές, ειδικά σε βάρος ομάδων ανθρώπων που μπορούσαν εύκολα να απομονωθούν από το υπόλοιπο κοινωνικό σύνολο λόγω της όποιας διαφορετικότητάς τους. Η συντριπτική πλειονότητα των ευρωπαϊκών λαών –από την περίοδο της ανόδου της αστικής τάξης και, ιδιαίτερα, μετά τη Γαλλική επανάσταση– διαμορφώνουν την εθνική τους συνείδηση με βάση σταθερούς κατά το μάλλον ή ήττον γεωγραφικούς προσδιορισμούς. Ένας λαός λοιπόν που διαφοροποιείται ως προς αυτόν τον παράγοντα από τους υπόλοιπους εύκολα περιθωριοποιείται και γίνεται δακτυλοδεικτούμενος, ακριβώς επειδή εύκολα αλλά και, κυρίως, υποκριτικά μπορούν να προβληθούν οι αρνητικές πλευρές του, που όμως συνήθως αποτελούν απόρροια της αρνητικής αντιμετώπισής του από τους επίσημους κρατικούς φορείς. Φαύλος κύκλος, επομένως.
Στέκομαι σ’ αυτό το –πολιτισμικό, το τονίζω– χαρακτηριστικό των Ρομά. Γιατί; Γιατί θέλω να υπενθυμίσω την πολιτισμική συνεισφορά αυτών των ανθρώπων κάνοντας μια πολύ σύντομη περιήγηση ανά την Ευρώπη. Γιατί δεν θέλω να οδηγούμαι σε εύκολα και αβασάνιστα συμπεράσματα για ό,τι συμβαίνει γύρω μου.

Ξεκινώ από τον δικό μας Κώστα Χατζή που, τραγουδώντας για τους ταπεινούς –όχι μόνο δικούς του– ανθρώπους, συγκίνησε πολλά ευαίσθητα αφτιά –όχι μόνο δικών του ανθρώπων.

Πετάγομαι μέχρι την Ισπανία και απολαμβάνω τη μουσική και το χορό τους μέσα από την εκπληκτική ταινία Κάρμεν του Κάρλος Σάουρα.

Κάνω άλμα προς την κεντρική Ευρώπη και με μισόκλειστα μάτια αφήνομαι σ’ ένα ζάρντας (czardas) παιγμένο από παιχνιδιάρικα ουγγαρέζικα βιολιά.

Επιστρέφω στη Γαλλία για έναν ερωτικό ρεμβασμό με το τραγούδι των ισπανόφωνων Gipsy Kings.

Και κλείνω, χωρίς σχόλια προφανώς, με τον μεγάλο Django Reinhardt.

15 σχόλια:

  1. Έχει πολύ ψωμί για σχολιασμό αυτή η ανάρτησή σου, θα επανέλθω εν καιρώ, αλλά το πρώτο που μου ήρθε στο μυαλό, όταν άκουσα αυτή την είδηση, ήταν ένα κομμάτι της Sadahzinia: Στου Γιάννη Αγιάννη την πόλη

    [...] είδα ένα stencil στου Γιάννη Αγιάννη την πόλη
    «δημοκρατία μ’ εκπτώσεις ελάτε να ψωνίσετε όλοι».

    Τώρα οι Άθλιοι στου Γιάννη Αγιάννη την πόλη
    σε τσιμεντένια μπουντρούμια στριμωγμένοι είναι όλοι·
    γομωμένο φυτίλι από στουπί σε μπουκάλι
    γίνεται κάθε περήφανος που σηκώνει κεφάλι.
    Μια ανάσα δρόμο από την Πόλη του Φωτός
    μνήμες σέρνονται να θαφτούνε εκτός.
    Πίσω απ’ την όμορφη παριζιάνικη εικόνα
    είδα έναν σκοτεινό κι ατέλειωτο χειμώνα.


    υ.γ. Κι αυτός ο σκοτεινός κι ατέλειωτος χειμώνας δυστυχώς μοιάζει να εξαπλώνεται παντού. Για να δούμε, θα καταφέρουμε ν' αντιδράσουμε ανθρώπινα σ' αυτό το νέο κύμα ρατσισμού; "Latcho Drom!" μας εύχομαι...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  2. Η κοινωνία μας έχει πάει πολλά χρόνια πίσω ή μήπως δεν πήγε ποτέ μπροστά.. επί της ουσίας;
    Νομίζω ότι έχουμε ακόμη πολλά να δούμε..

    Καλό μεσημέρι Υπατία Ελένη Marilese :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  3. Υπέροχες επιλογές, εξαιρετικό κείμενο....! Το άσχημο είναι ότι βλέπουμε την ιστορία να επαναλαμβάνεται (την οικονομική κρίση να υποθάλπει και να γιγαντώνει φαινόμενα ρατσισμού, δογματισμού, φανατισμού), αλλά νιώθουμε ανίσχυροι να παρέμβουμε...

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  4. Ένστικτο αυτοσυντήρησης,o πάμπλουτος φοβάται τον εξαθλιωμένο μη του μοιάσει,αποφεύγει την εικόνα που του χαλάει τη αισθητική του χώρου θέλει να βλέπει μόνο στολισμένους, καλοταϊσμένους.Φτιάχνει την Εκάλη να στεγαστεί,το Αμερικάνικο κολέγιο να εκπαιδευτεί,τον Αστέρα Βουλιαγμένης για να διασκεδάσει.
    Λέει ότι αυτό είναι δημοκρατία και θέλει ελευθερία.Τι ελευθερία ?ελευθερία στο να εκμεταλλεύεται τους γύρω του.Έχοντας δημιουργήσει αυτό το γκέτο να κλειστεί γίνεται πλέον ρατσιστής.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  5. YΠΑΤΙΟΤΑΤΗ σου βγάζω το καπέλο που θίγεις αυτά που κάνουν τζίιιζ
    Όπως "αρχή άνδρα δείκνυσι" έτσι και η κρίση θα δείξει τι σόϊ δημοκρατίες έχουμε και τι σόϊ ανθρωπισμός μας διακρίνει..όλους μαζί σαν κοινωνίες κι έναν έναν χωριστά,μέσα μας, την ώρα που το πρόβλημα φτάνει στην πόρτα μας κι όχι εκ του ασφαλούς θεωρητικά.Γιατί το χειρότερο είδος που έχει εκκολαφτεί είναι νομίζω αυτών που λένε ωραία λόγια όσο δεν τους αφορά άμεσα, αλλά μόλις το πρόβλημα τους αγγίξει στο ελάχιστο μεταμορφώνονται σε τέρατα. Με την ευκαιρεία ,σήμερα το πρωί έλειπαν όλοι οι μετανάστες απ'τα φανάρια της γειτονιάς μου ....κι ένα σφίξιμο στο στομάχι ήρθε να με αφήσει μετέωρη ...στο χάος των συναισθημάτων .....(ξέρει κανείς τι συνέβη;;)
    Mακάρι οι νηφάλιες σκέψεις να οδηγήσουν σε λύσεις που να μην μας κάνουν να ντρεπόμαστε



    καλό κουράγιο στη μετακόμιση και δυό πολύ τρυφερά φιλιά.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  6. Για να δούμε πότε θα αρχίσουμε να αντιδρούμε σε καταστάσεις που μας σερβίρουν. Ο διωγμός των Ρομά απο την Γαλλία με έχει προβληματίσει πάρα πολύ, και μην ξεχνάς πως οι πολιτισμικές συνεισφορές ξεχνιούνται σε τέτοιες περιπτώσεις .
    Την καλημέρα μου

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  7. Ελένη,
    Η τέχνη επαγρυπνεί, διαβλέπει, σχολιάζει, κρίνει και, κυρίως, προειδοποιεί. Μιλώ για το τραγούδι, με το οποίο πολύ εύστοχα σχολίασες. Πόσοι από μας ακούμε; Κι ακόμα, πόσοι από μας διδασκόμαστε από την ιστορία;

    Marilise,
    Μικρό το δείγμα της τέχνης αυτού του πολιτισμού έδωσα. Και δυσκολεύτηκα πολύ να κάνω τις επιλογές.
    Καλό μήνα και σε σένα!

    Margo,
    Οι άνθρωποι πήγαν μπροστά από τεχνολογική και οικονομική (για ένα διάστημα) άποψη. Επειδή όμως η η ανάπτυξη αυτή δεν συνοδεύτηκε και από την ανάλογη κοινωνική και ηθική πρόοδο, "επί της ουσίας" δεν προχώρησε η ανθρώπινη κοινωνία. Το πρόβλημα "συντονισμού" των διαφόρων τομέων της ανθρώπινης δραστηριότητας διαιωνίζει -αν δεν βαθαίνει κιόλας- τα προβλήματα του ανθρώπινου γένους.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  8. Ανεράιδα,
    Η ιστορία (μαζί με τη γλώσσα) είναι τα κυριότερα γνωστικά εργαλεία που μπορούν να βοηθήσουν στη βελτίωση του ανθρώπου. Είναι χαρακτηριστικό ότι υποβαθμίζονται πάντα σε σκοτεινές εποχές στα διάφορα εκπαιδευτικά συστήματα. Άλλωστε το έχω ξαναγράψει και με άλλες αφορμές: το αυγό του φιδιού εκκολάπτεται και πάλι, αλλά εμείς περί άλλα τυρβάζουμε!

    α Κενταύρου,
    Σωστά το προσεγγίζεις. Ο φόβος, ο φθόνος, ο ατομισμός (φιλοτομαρισμό, θα τον έλεγα) έχουν γίνει οι κινητήριες δυνάμεις των ισχυρών. Οι ακριβώς αντίθετες αρχές είναι αυτές που μπορούν ν' αντιτάξουν οι πολλοί. Μόνο που χρειάζεται πολλή δουλειά ακόμα προς αυτή την κατεύθυνση.

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  9. Ξωτικό,
    Έχεις δίκιο, τώρα μετριέται η ανθρωπιά μας, όπως και όλες οι λεγόμενες αξίες του ευρωπαϊκού πολιτισμού!!!
    Ξέρεις, έχω αποκτήσει ένα φίλο, τον Χουσεΐν από το Μπαγκλαντές, σ' ένα φανάρι της διαδρομής μου από το σχολείο στο σπίτι. Σε πληροφορώ ότι καθημερινά το μάτι μου με ανησυχία τον αναζητά από μακριά ήδη. Άραγε θα είναι εκεί αύριο; Κι αν όχι, θα είναι καλά;
    Να 'σαι καλά για τις ευχές!

    Vasiliki,
    Για την ώρα, στον μικρό χώρο που αγγίζει ο καθένας και η καθεμιά μας αντιδρούμε, όσοι αντιδρούμε. Η δε πολτισμική συνεισφορά κάθε ανθρώπινης ομάδας ξεχνιέται όχι μόνο σε δύσκολες εποχές, αλλά και όταν ο πολιτισμός γενικά αντιμετωπίζεται μόνο επιφανειακά, "φολκρορικά" θα έλεγα, κάπως σαν τους τσολιάδες made in Hong Kong της Πλάκας!
    Ο πολιτισμός όμως είναι κάτι παραπάνω: είναι τρόπος ζωής, είναι νοοτροπία, είναι ρίζες, είναι ιστορία βιωμένη και γνήσια εκφρασμένη. Κάτι που πολλοί -και ιδιαίτερα "υπουργοί" πολιτισμού- το αγνοούν, εσκεμμένα ή όχι, αδιάφορο!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  10. Ax μωρέ !! κι εγώ έχω "υιοθετήσει" έναν στη διαδρομή για το σχολείο της μικρής ,ένα βλέμμα...μια ευγένεια,ντρέπομαι όμως να ρωτήσω διάφορα ,μιλάμε μόνο με τα μάτια ...και σήμερα ..ενω οι άλλοι επανήλθαν εκεί ήταν άλλος.....δεν φανταζόμουν αυτό που έννοιωσα........

    σε φιλώ τρυφερά

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  11. Ξωτικό μου,
    Έχεις δίκιο: το βλέμμα, το καθαρό βλέμμα, είναι η πιο αδιαμεσολάβητη ανθρώπινη γλώσσα (γι' αυτό και ειδικεύεσαι στη φωτογραφία ;) :))

    Ανώνυμε,
    Σ' ευχαριστώ! Το σχόλιό σου συμπληρώνει την ανάρτηση!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  12. Περπάτησες στις γειτονιές τους σε διάφορα μέρη του κόσμου και τους άγγιξες με τη μουσική της ψυχής τους. Και μας άγγιξε!

    Πολύ ωραία προσέγγιση για να θυμηθούμε ότι οι "διαφορετικοί" (;)άνθρωποι που είναι τόσο δίπλα και γύρω μας, είναι και αυτοί άνθρωποι.

    Μου θύμισες έναν νεαρό σ' ενα φανάρι, που αφού καθάρισε το τζάμι του αυτοκινήτου, είπε ευχαριστώ όταν του δόθηκε κάτι, όμως άνοιξε διάπλατα ένα από τα πιο φωτεινά χαμόγελα που θυμάμαι, όταν του είπα χαμογελαστά καλημέρα:)

    Καλό βραδάκι:)
    υγ. οι επιλογές σου όλες απολαυστικές!

    ΑπάντησηΔιαγραφή
  13. Άστρια,
    Αχ! αυτή η "καλημέρα" πόσο σπάνια έχει γίνει! Και γι' αυτό, τόσο πολύτιμη!
    Καλό σου βράδυ και σε σένα, έστω και δυο βραδιές αργότερα :)

    ΑπάντησηΔιαγραφή

Related Posts Plugin for WordPress, Blogger...