Κοιτώντας χτες το βράδυ την αυγουστιάτικη πανσέληνο, με πλημμύρισαν οι στίχοι και η μουσική υπόκρουση της ποιητικής δημιουργίας του Γιάννη Ρίτσου που βραβεύτηκε με το Α΄ Κρατικό Βραβείο Ποίησης το 1956. Η Σονάτα του Σεληνόφωτος είναι ένας από τους 17 «σκηνικούς» μονολόγους από τη συλλογή Τέταρτη Διάσταση. Να νοείται άραγε ως τέταρτη διάσταση ο Χρόνος; Μήπως η Ποίηση; Μήπως κάτι άλλο;
Γιάννης Ρίτσος, Η Σονάτα του Σεληνόφωτος - Μελίνα Μερκούρη
Όπως και να ’χει, η συγκεκριμένη ποιητική σύνθεση, παρόλο που ο λόγος της εκφέρεται από μία ηλικιωμένη γυναίκα, κατάφερνε να αγγίζει και τα νέα παιδιά της Θεωρητικής κατεύθυνσης —όταν και αν βεβαίως κατάφερναν να ξεφύγουν από τη μέγγενη της «εξεταστέας ύλης».
Και όλοι μας, ανεξαρτήτως ηλικίας, αναγνωρίζουμε σε κάποια ενότητα ή και σε κάποιο μοναχικό στίχο ένα κομμάτι της ψυχής ή της σκέψης μας.
Η Σονάτα είναι αγαπημένο κείμενο και όπως σωστά είπες ένα κομμάτι μας βρίσκεται κρυμμένο στους στίχους της ... συνδυάζεται τέλεια με την πανσέληνο του Αυγούστου ... ίσως γιατί και οι δυο αποπνέουν μια γλυκειά μελαγχολία ... ορόσημο για το τέλος μιας εποχής ... καλη σου μέρα ...
ΑπάντησηΔιαγραφήΜια καλησπέρα προς το παρόν....
ΑπάντησηΔιαγραφήΚαλησπέρα Λία,
ΑπάντησηΔιαγραφήΦαίνεται ότι το φετινό αυγουστιάτικο φεγγάρι μάς προκάλεσε κοινούς μουσικούς συνειρμούς ;)
Μόνο που τώρα πια δεν μπορώ ν' αφεθώ στις μελαγχολικές νότες του Μπετόβεν, χωρίς να σκεφτώ και τους στίχους του Ρίτσου!
Θαλασσένια μου,
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ σημερινή ανάρτηση δυστυχώς είναι μακροσκελής. Με την επιτυχημένη, κατά τη γνώμη μου, απόδοση που είχε κάνει η Μελίνα προσπάθησα να συρρικνώσω το χρόνο που απαιτεί η ανάγνωση του εκτεταμένου ποιήματος του Ρίτσου. Επειδή όμως η προσωπική επαφή μ' ένα κείμενο έχει πάντα τη δική της διάσταση, παραπέμπω και σ' αυτό.
Υπάρχει βέβαια και η ανάγνωση του έργου από τον ίδιο τον ποιητή. Έχει ενδιαφέρον η σύγκριση των δύο αποδόσεων, αλλά απαιτεί χρόνο.
Για το δικό σου χρόνο, ξέρω... ξέρω...
κι όμως η σύνθεση του Μπετοβεν θα μπορούσε να δένει τέλεια με τη "σύνθεση" του ποιητή μας,
ΑπάντησηΔιαγραφήαρκεί να σκεφτεί κανείς την απαγγελία του με τη μουσική υπόκρουση των μαγικών ήχων του πιάνου και το Αυγουστιάτικο φεγγάρι στη δεύτερη μέρα του, όπως σήμερα, ροδαλό και τόσο κοντά στη γη
την καλησπέρα μου
μας γέμισες έμπνευση....
Σε δόσεις το ακούω και με ενοχές.
ΑπάντησηΔιαγραφήΞέρω ότι εδώ θα είναι και αύριο, μεθαύριο...
Αχ σ΄ευχαριστώ γι αυτή την ανάρτηση.
Νέλλυ,
ΑπάντησηΔιαγραφήΟ ίδιος ο Ρίτσος στην πεζολογική επιλογική ενότητα του έργου, "Μονομιάς, σαν κάποιο χέρι να δυνάμωσε το ραδιόφωνο του γειτονικού μπαρ, ακούστηκε μία πολύ γνώστη μουσική φράση. Και τότε κατάλαβα πως όλη τούτη τη σκηνή τη συνόδευε χαμηλόφωνα η «Σονάτα του Σεληνόφωτος», μόνο το πρώτο μέρος."
Και έχει συζητηθεί η σχέση μεταξύ των δύο δημιουργημάτων.
Το "κι όμως" στην αρχή του σχολίου σου μπήκε με σκοπό την έμφαση;
Το ασήμι τ' ουρανού μάς ενέπνευσε όλους/όλες!
Θαλασσένια,
ΑπάντησηΔιαγραφήΣε δόσεις, καλή μου, και χωρίς ενοχές!
Το κρασί αυτό πίνεται σε μικρές αργές γουλιές. Θέλει το χρόνο του!
Στην υγειά σου :)
το "κι όμως" μπήκε για να δείξει πώς ένα θέμα ένωσε δυο δημιουργούς από δυο εντελώς διαφορετικές εποχές, χώρες, κοσμαντιλήψεις, τέχνες!!!
ΑπάντησηΔιαγραφήναι, ήταν για να δώσει έμφαση στην εικόνα που έχω μέσα μου, ο Μπετόβεν σκυφτός στο πιάνο, χαμένος στον κόσμο του να παίζει τη σονάτα του, απ' το παράθυρο να μπαίνει η λάμψη του φεγγαριού κι ο ποιητής με την τραγιάσκα και την πίπα του να απαγγέλλει χαμένος στο δικό του κόσμο...
Α μπράβο!
ΑπάντησηΔιαγραφήΈτσι ακριβώς κατάλαβα τα λόγια σου, Λογία μου! Ήθελα μόνο να σιγουρευτώ.
Εξαιρετική η εικονοπλαστική σου ικανότητα! Αυτό βλέπω κι εγώ όταν κλείνω τα μάτια -και πώς να μην κλείσει τα μάτια κανείς;- σ' αυτά τα ακούσματα!
Μήπως ζωγραφίζεις κιόλας ;)
Την καλησπέρα μου από την άδεια Αθήνα
Συγκλονιστικό έργο.. η Μελίνα, η μουσική, το ασημένιο φεγγάρι που βλέπω ετούτη την ώρα να χαρίζει τα ασήμια του στην λίμνη πέρα μακρυά και ένας ακόμη χρόνος στην πλάτη μου να μου ταράζει την καθημερινότητα.. Αλλιώς αγγίζει ένα παιδί αλλιώς ένα μεσήλικα το αριστούργημα του Γ. Ρίτσου.
ΑπάντησηΔιαγραφήΦιλιά σου πολλά Υπατία μου
Margo μου,
ΑπάντησηΔιαγραφήΌντως σημαντικό (και) αυτό το έργο του Γ. Ρίτσου. Ελπίζω μόνο να μη το συνδύασες με τα γενέθλιά σου!
Δεν έχει σημασία το πόσα χρόνια κουβαλάμε στην πλάτη μας, αλλά το τι κάνουμε μ' αυτά!
Εσένα, Margo, σε βλέπω στην "πολιτεία", στη ζωή και τη δημιουργία. Μακριά από το σπίτι που ρημάζει μαζί με την ένοικό του, άβουλη και παράλυτη, γιατί δεν είχε το θάρρος να "ζήσει"!
Είναι διαφορετικό το φως του δικού σου φεγγαριού!
Ζεστές ευχές λοιπόν από δω και για τα γενέθλιά σου :)
Φιλάκια
Το σεληνόφως, η σονάτα και η ποίηση, μα αναμφίβολα είναι ταιριαστά! Και η "τέταρτη διάσταση" ίσως ναι, δεν είναι απλά ο χρόνος αλλά μέσα σ' αυτόν η διαχρονικότητα της ποίησης.
ΑπάντησηΔιαγραφήΌμορφοι συδυασμοί και συνειρμοί όπως πάντα!
Υπατία μου, καλό αυγουστιάτικο βραδάκι!
Άστρια μου,
ΑπάντησηΔιαγραφήΗ ψυχή λαχταρά την ομορφιά και τη γαλήνη. Σαν μέλισσα λοιπόν τη μαζεύει όπως μπορεί κι όπου τη βρει.
Να περνάς καλά, όπου και να 'σαι!
Μπλογκοβολτάροντας, πέρασα να δω τι κάνει η Υπατίτσα μου και είδα πως το βαθυστόχαστο (!) Αυγουστιάτικο σχόλιο μου...είχε εξαφανιστεί...δεν θυμάμαι τι είχα γράψει, μόνο την γαλήνια αίσθηση θυμάμαι!
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο καλοκαιράκι καλά κρατεί!
Μαγισσούλα μου,
ΑπάντησηΔιαγραφήΟι βόλτες με αγουστιάτικο φεγγάρι μάς κάνουν ν' αποξεχνιόμαστε :)
Για το βαθυστόχαστο του φεγγαροντυμένου σχολίου σου μην ανησυχείς! Το διακρίνω σε κάθε σου ανάρτηση (και στα σχόλιά σου ασφαλώς). Κρατάω τη γαλήνια αίσθηση ως συμπύκνωσή του.
Με τα δόντια το βαστάμε αυτό το καλοκαίρι!
Φιλάκια
Κι όταν λείπει το φεγγάρι ακούγοντας εδώ, θα το έχουμε μπροστά μας όχι μαρμάρινο πηγάδι, αλλά "σονάτα του σεληνόφωτος"
ΑπάντησηΔιαγραφήΑξέχαστο θα μείνει το φετινό Αυγουστιάτικο φεγγάρι!!!
Ευχαριστώ καλή μου.
Θαλασσένια μου,
ΑπάντησηΔιαγραφήΤο κόλπο είναι να ξέρει κανείς πότε να αντιστρέφει την οπτική του ;)
Όπως κατάλαβες μιλάω για το "μαρμάρινο πηγάδι". Σε κέντρισε και σένα αυτή η εικόνα, ε;
Όσο για το φεγγάρι που αφήνει εδώ τους ήχους του, σου το είχα πει: Δεν χρειάζεται να βιαστείς. Το καλό κρασί θέλει να το εκτιμάς με αργές-αργές γουλιές!
Χαίρομαι που εξακολουθείς να το απολαμβάνεις :)
ο ήχος που προεκτείνεται σε σκέψη και αυτή με τη σειρά της σε δυνατό συναίσθημα..
ΑπάντησηΔιαγραφή